Skulptura „Grupa“: Monumentalno delo moderne umetnosti

U srcu Subotice, nakon tri decenije tišine, ponovo se uzdiže monumentalno vajarsko delo Skulptura „Grupa“. Ono spaja modernu umetnost i društvenu brigu. Skulptura „Grupa“ Ane Bešlić, jedan od najznačajnijih primera jugoslovenske moderne skulpture. Vratila se na svoje prvobitno mesto ispred Dečjeg dispanzera, podsećajući nas na zlatno doba kada je umetnost bila neraskidivi deo gradskog života.

Istorijski značaj skulpture „Grupa“ u modernoj umetnosti Subotice

Pre nego što je postala prepoznatljiv simbol Subotice, skulptura „Grupa“ prošla je impresivan umetnički put. Izlagana u prestižnim galerijama Beograda i na Bijenalu u Veneciji.Ova skulptura predstavlja vrhunac stvaralaštva Ane Bešlić, jedne od pionirki moderne skulpture u Jugoslaviji.

Od slave do nestanka: Priča o originalnoj skulpturi

Postavljena 1965. godine ispred medicinskog centra „Majka i dete“ u ulici Đure Đakovića 14, skulptura je decenijama bila nemi svedok rođenja i odrastanja generacija Subotičana. Međutim, surovi vremenski uslovi nisu bili milostivi prema ovom umetničkom delu.

„Vremenske prilike su nemilosrdno uticale na kompoziciju. Mraz koji je prodirao u pukotine veštačkog kamena postepeno je narušavao strukturu skulpture, što je dovelo do njenog konačnog uklanjanja 1995. godine,“ objašnjava dr Maja Rakočević Cvijanov, savetnica vajarka konzervatorka.

Jedinstvena simbolika i umetnička vrednost

Ono što „Grupu“ čini posebno značajnom jeste njena dvojaka priroda. S jedne strane, predstavlja vrhunski primer asocijativne forme u modernoj skulpturi. Sa druge, nosi duboku simboličku vrednost koju su građani prepoznali, nazivajući je „majka sa decom“.

Proces restauracije: Od otkrića do realizacije

Tokom detaljnog istraživačkog procesa, stručnjaci su došli do značajnog otkrića – postojanja identične replike u Domu zdravlja Novi Beograd. Ovo otkriće je omogućilo početak ambicioznog projekta restauracije.

Značaj za savremenu umetnost i gradski identitet

„U današnje vreme retko viđamo umetničke forme u javnom prostoru koje nisu namenjene obeležavanju važnih jubileja, istorijskih događaja ili ratova,“ ističe dr Rakočević Cvijanov.

„Umetnička skulptura u javnom prostoru je retka pojava, što Anu Bešlić svrstava u umetnike koji su posebno važni za istoriju umetnosti, kao i za istoriju grada.“

Budućnost skulpture i planovi za očuvanje

Novi postament skulpture čeka završno oblaganje, što će dodatno doprineti estetskom doživljaju dela. Planovi za dugoročno očuvanje uključuju redovno održavanje i zaštitu od atmosferskih uticaja, kako se istorija ne bi ponovila.

Više od restauracije – simbol kulturnog preporoda

Povratak skulpture „Grupa“ predstavlja više od običnog vraćanja umetničkog dela na njegovo prvobitno mesto. To je simbol kulturne obnove Subotice i podsetnik na važnost očuvanja umetničkog nasleđa u javnom prostoru. Ova restauracija označava početak nove ere u odnosu grada prema svojoj kulturnoj baštini i modernoj umetnosti.

„Povratak skulpture ‘Grupa’ nakon tri decenije predstavlja trijumf kulturne svesti i posvećenosti očuvanju umetničkog nasleđa Subotice.“ – dr Maja Rakočević Cvijanov